1. İş Ve İşçi Hukuku Davaları

Burada davalar ismen zikredilmiş olup davalara ilişkin tüm ayrıntılara ilgili yazı içerinden ulaşılabilir.

1.1. İşçilik ve İşçi Alacağı Davaları

1.1.1.   Kıdem Tazminatı Davası

1.1.2.   İhbar Tazminatı Davası

1.1.3.   İşe İade Davası

1.1.4.   Kötüniyet Tazminatı Davası

1.1.5.   Bakiye Süre Ücreti Davası

1.1.6.   Eşit Davranmama Tazminatı Davası

1.1.7.   Boştan Geçen Süre Tazminatı Davası

1.1.8.   İşe Başlatmama Tazminatı Davası

1.1.9.   Sendikal Tazminat Davası

1.1.10. Ücret Alacağı Davası

1.1.11. Fazla Mesai Ücreti Davası

1.1.12. Yıllık İzin Ücreti Davası

1.1.13. Yol ve Yemek Ücreti Davası

1.1.14. Prim Ücreti Davası

1.1.15. Ulusal Bayram ve Genel Tatil ( UBGT ) Ücreti Davası

1.2. İş Hukuku Tespit Davaları

1.2.1.  Hizmet Tespiti Davası ( Sigortalılık Süresinin Tespiti Davası )

1.2.2.  Prime Esas Kazancın Tespiti Davası

1.2.3.  Diğer Tespit Davaları

1.3. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Davalar

1.3.1.  İş Kazası Nedeniyle Maddi Tazminat Davası

1.3.2.  İş Kazası Nedeniyle Manevi Tazminat Davası

1.3.3.  Maluliyet Oranının Tespiti Davası

1.3.4.  Sürekli İş Göremezlik Oranının Tespiti Davası

1.3.5.  Kurumca Belirlenen Maluliyet Oranına İtiraz Davası

1.3.6.  Ölümlü İş Kazası Nedeniyle Destekten Yoksun Kalma Davası

1.3.7.  İş Kazası Nedeniyle Rücu Davaları

2. İş Ve İşçi Hukuku Davalarında Görevli Mahkeme

30/1/1950 kabul tarihli ve 04.02.1950 tarihli ve  7424 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1. Maddesinde “İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle (o kanunun değiştirilen ikinci maddesinin Ç, D ve E fıkralarında istisna edilen işlerde çalışanlar hariç) işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya iş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevli olarak lüzum görülen yerlerde iş mahkemeleri kurulur” denilmiştir. Hangi il ve ilçe sınırları içerisinde İş Mahkemesi Kurulup kurulmayacağına Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilir.  Aşağıdaki davalara iş mahkemlerinde bakılır:

► İş Kanunundan Doğan Davalar 

( İşe İade Davası, Kıdem Tazminatı Davası, İhbar Tazminatı Davası, Kötüniyet Tazminatı Davası, Eşit Davranmama Tazminatı Davası, Boştan Geçen Süre Tazminatı Davası, İşe Başlatmama Tazminatı Davası, Ücret Alacağı Davası, Fazla Mesai Alacağı Davası, Yıllık İzin Alacağı Davası, Yol ve Yemek Alacağı Davası, Prim Alacağı Davası, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Alacağı Davası,)

► Sosyal Güvenlik Hukukundan Doğan Davalar 

(Hizmet Tespiti Davası, Sigortalılık Süresinin Tespiti Davası, Prime Esas Kazancın Tespiti Davası ve diğer tespit davaları ) ( 5510 S. K. 110. Maddesi )

► İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunundan Doğan Davalar 

( İşin Durdurulması Kararına İtiraz Davaları, İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Davası )

► Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunundan Doğan Davalar

► Sair Mevzuatça Belirlenen Davalar

3. İş ve İşçi Hukuku Davalarında Yetkili Mahkeme

İş hukuku davalarında yetkili mahkeme, 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. Maddesinde ve 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda yetkiye ilişkin şartlara göre belirlenmektedir.

► Özel Yetkili Mahkeme, İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. ( 5521 S. K. 5. Madde )

► Genel Yetkili Mahkeme “Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. ( 6100. S.K. 5. Madde )

► Davanın birden fazla şirkete açılması halinde ( işveren – taşeron şirketler olması halinde) davanın bu şirketler birinin yerleşim yeri mahkemesinde dava açılabilir. ( 6100. S.K 7. Madde )

► İşin görüldüğü yer şirket merkezinden  başka bir yer ise bu yer mahkemesi de yetkilidir.  ( 6100. S.K 10. Madde )

► İş kazası nedeniyle açılacak davalarda kazanın gerçekleştiği yer mahkemesi de yetkilidir ( 6100. S.K 16. Madde)

4. İş Ve İşçi Hukuku Davalarında Yargılama Masrafları

İş ve İşçi Hukuku davalarında yargılama masrafları dava sonunda haksız çıkan taraftan alınmak üzere öncelikle davacısı tarafından karşılanmalı ve davayı bizzat açan taraf ya da vekili avukat tarafından mahkeme veznesine yatırılmalıdır. 6100 Sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanununun 114. Maddesine göre dava şartı olarak değerlendirilen yargılama masraflarının 115. Maddesine giderilmesi için davacıya ya da davacı avukatına “Kesin Süre” verilir. Bu süre içerisinde eksiklik giderilmezse mahkemece dava şartı yokluğundan dava usulden reddedilir.

Mahkeme gider avansları yer yıl adalet bakanlığınca yayımlanan “Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesi”ne göre belirlenir. 2017 yılı için 2 tanık ve 1 bilirkişinin atanacağı bir dosyada normal şartlar altında takriben 900,00TL masraf yapılacaktır.

Yapılan bu yargılama masrafı dava sonunda HMK 326 maddesi gereğince aleyhine hüküm verilen taraftan dava sonunda icra yolu ile tahsil edilir.

5. İş Ve İşçi Hukuku Davalarında Vekalet Ücreti

1136 sayılı Avukatlık Kanunun 164. Maddesine göre avukat hem kendi müvekkilinden ve hem de karşı taraftan olmak üzere muhatapları farklı olan iki ayrı vekalet ücretine hak kazanır.

Kanun gereğince karşı tarafa yükletilecek vekalet ücreti Türkiye Barolar Birliğince yayımlanarak yürürlüğe giren “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi”ne göre hükmedilir. Bu vekalet ücreti yani karşı yan vekalet ücreti, ya da kanuni vekalet ücreti 1136 Sayılı Kanunun 164/5(son) fıkrasında göre “Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir.” İş ve iş Hukuku davaları ve işçilik alacakları davalarında vekalet ücretleri ve yargılama masrafları nispi olarak hükmedilecektir. 10.000,00TL olarak hükmedilen bir işçilik alacağı davasında vekalet ücreti nispi olarak belirlenecektir. Buna rağmen en az ücretten daha az vekalet ücretine hükmedilemeyeceğin 2017 yılı için 1980,00TL asgari vekalet ücretine hükmedilir.

Bunun dışında avukatın kendi müvekkilinden alacağı vekalet ücretinin belirlenebilmesi için öncelikle taraflar arasında imza edilen sözleşme maddelerine bakmak gerekecektir. Sözleşmede serbestisi ilkesi gereğince taraflar arasındaki sözleşmenin %10 ila %25 arasında bir ücret belirleyebilirler. Taraflar arasında yazılı bir sözleşmenin olmadığı yahut sözleşmenin ücret kısmının geçerli olmadığı belirlendiğinde avukatın emek ve mesaisine göre dava değerinin %10’u ila %25’i arasında bir vekalet ücretine hükmedecektir. Mahkemenin bu oranları aşan şekilde ya da %10’un altında vekalet ücreti belirlemesi mümkün değildir.

AAÜT ( Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi) ‘nin 5. Maddesinde yazılı olaran “Hangi aşamada olursa olsun, dava ve icra takibini kabul eden avukat, Tarife hükümleri ile belirlenen ücretin tamamına hak kazanır.” Hükmü gereğince avukat sadece bir duruşmaya girmiş ya da sadece bir dilekçe vermiş olması halinde bile tüm vekalet ücretlerine hak kazanacaktır.

Bu nedenlerle avukatın ve müvekkilin akde vefa ilkeleri gereğince hukuki sorunun çözümüne kadar sadakatlerini devam ettirmeleri gerekmektedir.

6. İş Ve İşçi Hukuku Avukatı

1136 Sayılı Avukatlık Kanununa göre ve genel mevzuata göre belirli başlı kişi ve işlemler haricinde tarafların kendilerini avukat ile temsil ettirmek zorunda değildirler. Buna karşılık davanın açılmadan önceki kurgusu, dava hazırlığı aşaması, davanın yürütülmesi, tanıkların sorgulanması, delillerin değerlendirilmesi, hukuka aykırı delillere ve taleplere itiraz edilmesi, yasal müracaatların yapılması, davanın sonuçlandırılması, hükmün değerlendirilmesi, temyiz ve istinaf yoluna başvurulması, gerekmesi halinde temyiz ve istinaf duruşmalarına girilmesi, Yargıtay bozma ve onama kararları hakkında varsa olağanüstü kanun yollarına başvurulması bir uzmanlık işidir. Bu süreçteki eksik ve süresinde yapılmamış bir işlem veya itiraz hakkın yitirilmesine veya karşı taraf lehine usulü müktesep hak doğmasına neden olacaktır.

Bu nedenlerle dava bir dilekçe ile açılırsa da bir dilekçede bitmemektedir. Daha sonraki aşamalarda bir avukatla anlaşılarak dava konusunda anlaşma yapılması halinde yapılacak hiçbir şeyin kalmamış olabileceği unutulmamalıdır.

Bu nedenle iş hukuku avukatı, işçi avukatı ve iş davası avukatı olarak bilinen bir avukattan yardım alması ve sürecin sonuna kadar iş mahkemesi avukatları ile çalışılması oldukça önemli ve davanın sıhhati açısından elzemdir.

7. İş Ve İşçi Hukuku Tanımlar

İŞÇİ : "Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi

İŞVEREN : İşçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren

İŞ İLİŞKİSİ : İşçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir.

İŞYERİ        : İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve meslekî eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür.

İŞVEREN VEKİLİ : İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir. İşveren vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur. Bu Kanunda işveren için öngörülen her çeşit sorumluluk ve zorunluluklar işveren vekilleri hakkında da uygulanır. İşveren vekilliği sıfatı, işçilere tanınan hak ve yükümlülükleri ortadan kaldırmaz.

ASIL İŞVEREN ALT İŞVEREN ( TAŞERON ) :  Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir.

SÜREKLİ İŞ:  30 İŞ GÜNÜNDEN fazla süren işlere sürekli iş denilmektedir.

SÜREKSİZ İŞ : 30 İŞ GÜNÜ süren işlere süreksiz iş denilmektedir.

GEÇİCİ İŞ              : Özel istihdam bürosu aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde görevlendirme yapılmak suretiyle kurulabilir.

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ ( TİS ) : İş sözleşmesinin yapılması, içeriği ve sona ermesine ilişkin hususları düzenlemek üzere işçi sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren arasında yapılan sözleşmedir.

8. İş Kanunu’nun Kapsamı

8.1. 4857 Sayılı  İş Kanunun 4. maddesine göre aşağıda belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde 4857 sayılı kanun hükümleri uygulanmaz:

8.1.1.  Deniz ve hava taşıma işlerinde

8.1.2.  50'den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde

8.1.3.  Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri

8.1.4.  Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka birikatılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde

8.1.5.  Ev hizmetlerinde

8.1.6.  (…) (1) çıraklar hakkında, (1)

8.1.7.  Sporcular hakkında

8.1.8.  Rehabilite edilenler hakkında

8.1.9.  507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde

8.1.10. Süreksiz İşlerde İş Kanunun 3, 8, 12, 13, 14, 15, 17, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 34, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 75, 80 ve geçici 6 ncı maddeleri uygulanmaz. Süreksiz işlerde, bu maddelerde düzenlenen konularda Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır. Buna göre süreksiz işlerde, Kanunun, işyerini bildirme; yazılı akit, yazılı akdin şekli, deneme süresi, akdin feshinde bildirim, kıdem tazminatı, yeni işverenin sorumluluğu, işçinin önelsiz fesih hakkı, işverenin önelsiz fesih hakkı, akdi fesih hakkını kullanma öneli, yeni iş arama izni; çalışma belgesi çalışma ve kimlik karnesi, işten çıkarmanın sonucu; çalıştırma zorunluluğu, askerlik ve kanundan doğan çalışma, yıllık ücretli izin, yıllık ücretli izin hakkının belirtilmesi, çalışılmış gibi sayılan haller; yıllık ücretli iznin uygulanması, işverenin değişmesi, izin ücreti, izinde çalışma yasağı, akdin feshinde izin ücreti, izin yönetmeliği, izin defteri, sigorta primi, işçi çizelgeleri, işçi sağlığı ve iş güvenliği kurulu ve teftiş defteri ile ilgili hükümleri bu gibi işlerde uygulanamayacaktır.

8.2.  Buna karşılık aşağıdaki işlerde 4857 Sayılı Kanun Hükümleri uygulanır.

8.2.1.  Kıyılarda veya liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yapılan yükleme ve boşaltma işleri,

8.2.2.  Havacılığın bütün yer tesislerinde yürütülen işler

8.2.3.  Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işler

8.2.4.  Tarım işletmelerinde yapılan yapı işleri,

8.2.5.  Halkın faydalanmasına açık veya işyerinin eklentisi durumunda olan park ve bahçe işleri,

8.2.6.  Deniz İş Kanunu kapsamına girmeyen ve tarım işlerinden sayılmayan, denizlerde çalışan su ürünleri üreticileri ile ilgili işler 4857 Sayılı kanun hükümlerine tabidir.